Çipa
Qeveria e re e Izraelit duhet ta njohë Kosovën
Prej disa kohësh, Izraeli është duke rritur angazhimin e tij dhe duke kultivuar marrëdhënie të reja në Gadishullin Ballkanik. Sidoqoftë, harta e saj ballkanike vazhdon të ketë një vrimë të zezë, transmeton Zeri.info.
Megjithë përpjekjet e vazhdueshme të Kosovës - dhe admirimi i sinqertë i njerëzve të saj për shtetin hebre - Izraeli deri më tani ka refuzuar të krijojë marrëdhënie me shtetin më të ri në Evropë.
Qeveria e re e unitetit e udhëhequr nga Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe Kryeministri Alternativ Benjamin Gantz ka mundësinë që më në fund t’i japin fund kësaj status quoje dhe të shkojnë drejt njohjes së Kosovës.
Është e qartë se hezitimi i Izraelit për t'u bashkuar me pothuajse 100 vendet në njohjen e Kosovës nuk avancon ndonjë nga interesat e tij.
Në fakt, ekzistojnë mundësi të rëndësishme për bashkëpunim midis dy vendeve që mbeten të pashpjeguara. Me popullsinë e saj të re të madhe, Kosova e sheh Izraelin si një model për t’u bërë kombi “start up” i Ballkanit”, transmeton Zeri.info.
Popullsia e Kosovës është e përbërë me më shumë se 90% shqiptarë etnikë dhe njohja e saj nga Izraeli do të përmirësonte edhe më tej marrëdhëniet e shkëlqyera të përgjithshme midis shqiptarëve dhe popullit hebre.
Izraeli gëzon lidhje të forta dhe po rrit bashkëpunimin në tregti, turizëm dhe siguri me Shqipërinë. Kosova do të ishte një mjedis i ngjashëm miqësor për investitorët dhe turistët izraelitë dhe njohja e saj do t'i hapte rrugën bashkëpunimit ekonomik dhe sigurisë. Për më tepër, të dy vendet ndajnë të njëjtat vlera dhe parime. Ashtu si Izraeli, Kosova u themelua mbi vlerat universale të demokracisë dhe lirisë. Një shtet multifetar dhe multietnik, Kosova e mishëroi në deklaratën e saj të pavarësisë një angazhim për të garantuar dhe mbrojtur të drejtat dhe liritë e të gjitha pakicave etnike dhe fetare.
Sot, vendi shërben si një model për shumë nga vendet e tij fqinje që kanë mbetur prapa në këtë drejtim. Komuniteti i tij hebre, edhe pse shumë i vogël, zyrtarisht njihet me Ligjin për Lirinë e Fesë dhe gëzon të gjitha të drejtat dhe mbrojtjet si të gjitha komunitetet e tjera.
Dymbëdhjetë vjet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës nga Serbia, frika fillestare e Izraelit se do të mund të konsiderohej precedan i rrezikshëm në arenën ndërkombëtare u vërtetua se nuk ka lidhje me realitetin.
Pavarësia e Kosovës erdhi si rezultat i një procesi të koordinuar unik të udhëhequr nga SHBA-ja dhe qeveritë e tjera Perëndimore. Megjithëse Serbia nuk pranon ta njohë atë, pavarësia e Kosovës është konfirmuar ligjërisht nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, si një rast sui generis dhe në përputhje të plotë me ligjin ndërkombëtar. Edhe më e rëndësishmja, ajo ka shërbyer si një gur themeli i paqes dhe stabilitetit në Ballkan.
Duke e njohur Kosovën, Izraeli do të bashkohej me shumicën e vendeve Perëndimore që tashmë e kanë bërë këtë, duke përfshirë SHBA-në, Kanadanë, Gjermaninë, Mbretërinë e Bashkuar, si dhe një shumice të vendeve anëtare të Kombeve të Bashkuara.
Në të njëjtën kohë, do të bënte drejtësi ndaj parimit të vetëvendosjes, mbi të cilën u themelua vetë Izraeli.
Kosova në të vërtetë është historia e një popullate të shtypur, vetëm 20 vjet më parë, i ishte nënshtruar një fushate të egër të spastrimit etnik të ndërmarrë nga Serbia.
Pa lidershipin e shteteve demokratike Perëndimore, siç janë SHBA-ja dhe Britania e Madhe, sot nuk do të flisnim për një shtet të ri liberal e demokratik. Por, do të flisnim edhe për një gjenocid tjetër që do të kishte ndodhur në zemër të Evropës më pak se gjashtë dekada pas Holokaustit.
Në vitet e 1990-ta, shqiptarët në Kosovë iu nënshtruan shpërnguljes më të madhe të një popullsie evropiane që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore. Nga një popullsi më pak se 2 milionë, rreth 1 milion shqiptarë u dëbuan nga shtëpitë e tyre dhe më shumë se 120,000 shtëpi u shkatërruan. Krimet serbe në Kosovë mbesin, edhe sot e kësaj dite, ende të pandëshkuara. Midis 13,000 - 15,000 njerëz, shumica e tyre shqiptarë etnikë, u vranë gjatë konfliktit. Mijëra gra - deri në 20,000 nga shumica e matjeve - u dhunuan nga ushtarët dhe milicët serbë.
Fushata e NATO-s e udhëhequr nga SHBA-ja që i dha fund monstruoziteteve serbe në Kosovë dhe që i hapi rrugën pavarësisë së saj, u mbështet shumë nga komunitetet hebraike në të gjithë botën, veçanërisht komuniteti hebre amerikan. Udhëheqësit hebraikë në SHBA ishin ndër zërat më të rëndësishëm dhe mbështetës që avokuan për ndërhyrjen që parandaloi një gjenocid dhe solli paqen dhe stabilitetin në Ballkan.
Duke marrë parasysh kontekstin historik, natyrën unike të çështjes së Kosovës dhe potencialin për të krijuar marrëdhënie të rëndësishme, nuk ka asnjë arsye që Izraeli të vazhdojë të refuzojë ofertat e qarta për miqësi me Kosovën.
Dikush mund të thotë se duke e bërë këtë, Izraeli rrezikon prishjen e marrëdhënieve me Serbinë. Është e vërtetë se Izraeli dhe Serbia gëzojnë marrëdhënie të mira, por kjo vjen edhe përkundër marrëdhënieve të afërta të Serbisë me palestinezët, dhe mbështetjes që ia ofron, përfshirë edhe disa raste në OKB.
Pozicioni i Serbisë për këtë çështje u përsërit, së fundmi, nga ministri i Jashtëm serb Ivica Daçiq. Ndërsa nënshkroi një marrëveshje për bashkëpunim të shtuar të sigurisë me palestinezët janarin që shkoi, ministri serb deklaroi se “pikëpamjet e tyre për Palestinën janë të forta dhe të pazëvendësueshme”. Ideja se njohja e Kosovës do të rrezikonte marrëdhëniet e Izraelit me Serbinë është një mit - në vend të kësaj, vendosja e marrëdhënieve me Kosovën do t’i nivelizonte ato.
Pritjet janë të larta nga qeveria e re në Izrael.
Sfidat e ndërlikuara vendore dhe ndërkombëtare janë grumbulluar dhe janë duke pritur për udhëheqje dhe zgjidhje vendimtare.
Por ndërsa shumica e tyre kërkojnë vëmendje dhe energji të madhe, qeveria e re ka një mundësi të shkëlqyeshme të fitojë, pa shumë përpjekje, një mik të ri në arenën ndërkombëtare dhe të vërtetojë veten në një rajon delikat, por të rëndësishëm, si Ballkani. /Zëri/
Autori është ekspert i politikës së jashtme, me fokus Ballkanin dhe Lindjen e Mesme. Është magjistër i Shkencave në Zgjidhjen e Konflikteve në Universitetin Columbia. Twitter: @AkriCipa
Sqarim: Të gjitha opinionet në këtë rubrikë reflektojnë qëndrimet e autorit/autorëve e jo domosdoshmërisht të NGB “Zëri” SHPK
