Çfarë pasoja mund të ketë kthimi i orës në dimër?
Ndërsa shumë vende kanë kthyer tashmë akrepat e orës prapa, studimet shkencore tregojnë se ndryshimi i orarit ka një mori ndikimesh shëndetësore, megjithëse kthimi në orën standarde duket më pak i rrezikshëm se kalimi në orën verore.
Ora e Kursimit të Dritës së Ditës (DST) u prezantua në vitin 1916 me qëllim kursimin e energjisë, dhe sot praktikohet nga rreth 70 vende.
Rreziqet e kthimit të orës prapa (vjeshtë)
Edhe pse dhuron një orë shtesë gjumë, kthimi i orës prapa në vjeshtë nuk është pa efekte. Disa studime, përfshirë një të bërë në Danimarkë, sugjerojnë një lidhje me një rritje të rrezikut të episodeve depresive në 10 javët pas tranzicionit.
Megjithatë, një studim i vitit 2024 në Britani tregoi se njerëzit mesatarisht flenë vetëm 33 minuta më shumë të dielën e ndryshimit, por ka prova për gjumë të rikuperuar në ditët në vazhdim. Gjithashtu, një profesor i ekonomisë shëndetësore vëren se tranzicioni i vjeshtës mund të jetë i mirë sepse lejon njerëzit të flenë rreth 40 minuta më shumë, duke i bërë ata të ndihen më energjikë.
Rreziqet më të thella të shtyrjes së orës përpara (pranverë)
Efektet negative më të forta lidhen me shtyrjen e orës përpara në pranverë, e cila shkakton çrregullime në ritmet cirkadiane (ora biologjike e trupit).
Studime në SHBA, Suedi, Kroaci dhe vende të tjera kanë treguar një rritje mesatare, por domethënëse prej 4% në numrin e atakëve në zemër të hënën pas ndërrimit të orës.
Numri i goditjeve në tru rritet menjëherë pas tranzicionit, dhe një studim në SHBA vlerëson se rreziku i aksidenteve fatale rrugore rritet me 6% për shkak të humbjes së një ore gjumë. Kalimi në orën verore lidhet me përkeqësimin e çrregullimeve të humorit, depresionit dhe ankthit.
David Ray, profesor i endokrinologjisë, thekson se problemi qëndron tek detyrimi i njerëzve të jetojnë “kundër kohës,” duke çorientuar orën e tyre biologjike.
Ai paralajmëron se ky çorientim i vazhdueshëm, që mund të jetë i ngjashëm me efektin e punës me turne, vë një popullsi të madhe (p.sh., 60 milionë njerëz) në rrezik të sëmundjeve të shmangshme.
Pavarësisht votimit të Parlamentit Evropian në 2019 për heqjen e ndërrimit të orës, kjo ende nuk është zbatuar, kryesisht për shkak të mosmarrëveshjeve mbi atë nëse duhet të qëndrohet përgjithmonë në orën standarde (dimrit) apo në orën verore.
