ADHD: Gratë diagnostikohen pesë vjet më vonë se burrat, pavarësisht se simptomat shfaqen në të njëjtën moshë

Shkencëtarët kanë zbuluar se ADHD (Çrregullimi i Mungesës së Vëmendjes/Hiperaktivitetit) tek gratë diagnostikohet afërsisht pesë vjet më vonë sesa tek burrat, pavarësisht se simptomat shfaqen në të njëjtën moshë.

Gratë me ADHD gjithashtu vuajnë nga vështirësi më të mëdha emocionale dhe funksionale sesa burrat.

Kryehulumtuesja Dr. Silvia Amoretti (Barcelona) tha: “ADHD prek miliona njerëz, por kuptimi ynë se si paraqitet dhe ndikon ndryshe te meshkujt dhe femrat mbetet i kufizuar. Ne zbuluam se femrat nuk diagnostikohen sa duhet, shpesh duke marrë një diagnozë vite më vonë se meshkujt. Kjo vonesë mund të çojë në rezultate më të këqija klinike, duke përfshirë depresionin, ankthin dhe dëmtimin funksional”.

“Meshkujt, nga ana tjetër, treguan një nivel më të lartë përfshirjeje në sjellje delinkuente, të tilla si problemet ligjore dhe vështirësitë që lidhen me drejtimin e automjetit. Ne besojmë se një kuptim më i mirë i këtyre dallimeve të bazuara në seks mund të përmirësojë diagnozën dhe trajtimin”.

Studiuesit analizuan një mostër të madhe klinike prej 900 të rriturish (54.9% meshkuj, 45.1% femra, mosha mesatare 36.94 vjeç) të diagnostikuar me ADHD për herë të parë në një program të specializuar ambulator në Barcelonë, shkruan MedicalXpress, transmeton Gazeta Shneta.

Ata vlerësuan ndryshimet midis meshkujve dhe femrave në aspektin e moshës në diagnozë, ashpërsisë së simptomave të ADHD-së, komorbiditeteve psikiatrike, funksionimit psikosocial dhe aftësisë së kufizuar.

Pjesëmarrësit iu nënshtruan një serie standarde intervistash klinike dhe shkallëve të validuara të vlerësimit. Ata zbuluan se femrat ishin diagnostikuar me ADHD në një moshë mesatare prej 28.96 vjeç, ndërsa meshkujt u diagnostikuan në moshën 24.13 vjeç mesatarisht.

Simptomat u shfaqën si tek meshkujt ashtu edhe tek femrat në afërsisht të njëjtën moshë. Meshkujt kishin rreth tre herë më shumë gjasa të kishin hasur probleme ligjore (18.1%) sesa femrat (6.6%).

Silvia Amoretti tha: “Ne zbuluam se, megjithëse simptomat e ADHD-së filluan në një moshë të ngjashme tek meshkujt dhe femrat, gratë u diagnostikuan rreth pesë vjet më vonë. Në kohën e diagnozës, ato treguan simptoma më të rënda, funksionim më të dobët në jetën e përditshme dhe shkallë më të lartë të depresionit dhe ankthit”.

“Kjo është e rëndësishme sepse tregon se ADHD-ja shpesh kalon pa u vënë re tek gratë derisa të bëhet një problem serioz. Gjetjet tona sugjerojnë se mund të na mungojnë shenjat e hershme tek vajzat dhe gratë, veçanërisht kur simptomat e tyre janë më pak shqetësuese, por prapëseprapë me ndikim. Kjo ka implikime të qarta për shqyrtimin më të hershëm dhe mjetet diagnostikuese të ndjeshme ndaj seksit.

“Nuk synuam të krahasonim moshën e diagnozës tek meshkujt dhe femrat, por synonim të kuptonim moshën e përgjithshme kur shfaqen simptomat, pavarësisht nga seksi. Ky zbulim nuk ishte pjesë e hipotezave tona fillestare, por u bë i dukshëm gjatë analizës, dhe shkalla e ndryshimit në diagnozë midis gjinive ishte një surprizë.

“Ka të ngjarë që gratë të diagnostikohen më vonë sepse simptomat e ADHD-së manifestohen ndryshe tek burrat dhe gratë. Djemtë kanë më shumë gjasa të jenë hiperaktivë ose impulsivë, dhe kjo sjellje është më e dukshme për prindërit, mësuesit dhe mjekët. Nga ana tjetër, vajzat me ADHD kanë më shumë gjasa të duken të pavëmendshme dhe në përgjithësi më pak shqetësuese”.

“Kjo bëhet klinikisht e rëndësishme, pasi do të thotë që gratë thjesht nuk trajtohen mjaftueshëm herët dhe shpesh thjesht nuk diagnostikohen fare. Kemi parë tendenca të ngjashme në nivel ndërkombëtar, kështu që ka të ngjarë që ky të jetë një problem global. Natyra e gjendjes çon në diagnozë më të dobët tek gratë kudo, që do të thotë se gratë mund të humbasin, mesatarisht, pesë vjet trajtim, pesë vjet të një jete më të mirë”.

“Ky studim nga Sylvia Amoretti dhe kolegët e saj tregon vonesën në diagnostikim tek vajzat dhe gratë me ADHD krahasuar me djemtë dhe meshkujt.

Paraqitja e ndryshme e simptomave, mungesa e ndërgjegjësimit midis mjekëve se edhe gratë kanë ADHD, dhe ndryshimet hormonale që çojnë në paqëndrueshmëri të rëndë të humorit në javën e fundit të ciklit janë të gjitha përgjegjëse për ndryshimet gjinore në kohën e diagnostikimit të ADHD.

“Rritja e ndërgjegjësimit si në shoqëri ashtu edhe në mjekësi i ndihmon vajzat dhe gratë të marrin ndihmë më herët kur kanë nevojë për të”, tha profesor Sandra Kooij./Gazeta Shneta