Pilula e re kontraceptive për meshkuj, kalon testin e parë te njerëzit
Foto: Ilustrim

Pilula e re kontraceptive për meshkuj, kalon testin e parë te njerëzit

Shëndetësi August 10, 2025 - 10:18

Një pilulë pa hormone, që bllokon përkohësisht prodhimin e spermës, mund t’u japë meshkujve një rol më aktiv në planifikimin familjar.

Deri më sot, barra dhe përgjegjësia e kontracepsionit kanë rënë kryesisht mbi gratë, ato kanë zgjedhur mes pilulave hormonale, spiralës, injeksioneve apo implanteve, duke u përballur shpesh me ndryshime hormonale dhe efekte anësore. Ndërkohë, meshkujt kanë pasur vetëm dy opsione: prezervativët ose, në rastin më radikal, vazektominë – një procedurë kirurgjikale e pakthyeshme në shumë raste.

Kjo situatë mund të ndryshojë në të ardhmen falë një pilule inovative pa hormone, të quajtur YCT-529, e cila ka kaluar me sukses fazën e parë të testimeve klinike te njerëzit.

Si funksionon YCT-529?

Ndryshe nga përpjekjet e mëparshme për kontracepsionin mashkullor, YCT-529 nuk përdor hormone. Ajo vepron duke bllokuar receptorin e acidit retinoik alfa (RAR-α) në testikuj, i cili është thelbësor për prodhimin e spermës. Ky bllokim ndalon përkohësisht procesin e spermatogjenezës, duke shkaktuar infertilitet të përkohshëm që është plotësisht i kthyeshëm pas ndërprerjes së përdorimit.

Studimet në kafshë kanë treguar se pilula ka një efikasitet 99 % në parandalimin e shtatzënive dhe se fertiliteti rikthehet brenda pak javësh pas ndalimit të trajtimit, raporton Sipas Live Science, përcjell Telegrafi.

Çfarë tregoi studimi i parë te njerëzit?

Faza e parë e testimit klinik (faza 1a) përfshiu 16 meshkuj të moshës 32–59 vjeç, të gjithë me vazektomi të kryer më parë (për të shmangur rrezikun e shtatzënisë gjatë studimit). Pilula u tolerua mirë, pa efekte anësore serioze, dhe tregoi nivele të mjaftueshme në qarkullimin e gjakut për të mbështetur dozimin një herë në ditë.

Sipas hulumtuesve, substanca qëndron në organizëm për 2–3 ditë, duke e bërë të mundur administrimin ditor dhe duke ofruar fleksibilitet në përdorim. Megjithëse efikasiteti i saj si metodë kontraceptive te njerëzit ende nuk është provuar, rezultatet e deritanishme janë premtuese.

Hapat e ardhshëm

Studimet e ardhshme (faza 1b dhe 2) do të përfshijnë meshkuj pa vazektomi, për të testuar nëse YCT-529 redukton në mënyrë të dukshme numrin e spermatozoidëve dhe për të vlerësuar ndikimin në fertilitet.

Këto faza do të monitorojnë gjithashtu sigurinë afatgjatë, efektet e mundshme anësore dhe rikthimin e plotë të fertilitetit pas ndërprerjes.

Një hap drejt barazisë gjinore në kontracepsion

Ajo që e bën këtë pilulë të rëndësishme nuk është vetëm mekanizmi i saj inovativ pa hormone, por edhe potenciali për të ndryshuar dinamikën e përgjegjësisë në kontracepsion.

Për dekada, në praktikë, edhe pse jo formalisht, kontracepsioni ka qenë përgjegjësi kryesisht e grave. Ato kanë qenë ato që planifikojnë, marrin pilula, përballen me ndryshimet hormonale dhe i nënshtrohen procedurave mjekësore. Meshkujt, në anën tjetër, kanë pasur pak mundësi dhe shpesh nuk janë inkurajuar të mendojnë për rolin e tyre në planifikimin familjar.

YCT-529 mund të ndryshojë këtë realitet, duke ndarë barrën dhe duke u ofruar meshkujve një mjet të ri për të marrë pjesë aktive në vendimmarrjen për lindjet.

Nëse YCT-529 konfirmohet si e sigurt dhe efektive në fazat e ardhshme të studimeve, ajo mund të hapë një kapitull të ri në historinë e kontracepsionit, një kapitull ku përgjegjësia për planifikimin familjar ndahet në mënyrë të barabartë mes partnerëve.

Kjo do të thotë më shumë zgjedhje, më pak barrë për gratë dhe një qasje më të balancuar ndaj shëndetit riprodhues.