
NASA: Shkëmbinjtë e gjetur në Mars mund të jenë provë e jetës së lashtë
Veçori të pazakonta të zbuluara në shkëmbinjtë e Marsit mund të jenë rezultat i jetës mikrobiale të lashtë që ka ekzistuar dikur në planetin e kuq, miliarda vjet më parë, shkruan “abc News”.
“Një shkëmb 350 miliardë vjeçar i zbuluar në Planetin e Kuq mendohet të jetë më afër zbulimit të jetës së lashtë në Mars”, sipas NASA-s.
“Shenja të mundshme të jetës mikrobiale u gjetën në një mostër shkëmbi në vitin 2024 nga një shtrat i lashtë lumi i thatë, në Kraterin Jezero të Marsit – një zonë me shkëmbinj në skajet e Neretva Vallis – një luginë lumi e gdhendur nga uji që vërshon drejt kanionit, miliarda vjet më parë”, njoftuan zyrtarët e NASA-s në një konferencë për shtyp.
“Mostra, e quajtur “Kanioni i Safirit”, përmban bio-nënshkrime të mundshme, të cilat janë substanca ose struktura që mund të kenë një origjinë biologjike”, tha NASA.
“Është një nënshkrim. Është një lloj shenje e mbetur. Nuk është vetë jeta”, tha Nicky Fox, administratore e asociuar e Drejtorisë së Misioneve Shkencore të NASA-s.
“Sigurisht që mund të ketë qenë nga jeta e lashtë, dhe kjo do të kishte qenë diçka që gjendej atje miliarda vjet më parë”, tha ajo.
“Zbulimi është më i afërti që astronomët kanë arritur ndonjëherë për jetën në Mars”, tha Sean Duffy, administrator në detyrë i NASA-s.
“Identifikimi i një bionënshkrimi të mundshëm në Planetin e Kuq është një zbulim inovativ që do të progresojë kuptimin tonë për Marsin”, tha ai.
Mostra u mblodh në vitin 2024 nga një shkëmb i quajtur “Ujëvarat Cheyava”.
Shkëmbi në formë shigjete ka përmasa rreth 3,2 metra me 60 metra dhe përmban atë që duket të jenë njolla shumëngjyrëshe që mund të jenë lënë pas nga jeta mikrobiale.
Fox tha se shkëmbi me njolla leopardi nuk ishte parë kurrë më parë në sipërfaqen e Marsit.
Duke përdorur detektorin kimik organik për të analizuar njollat, shkencëtarët në Caltech dhe Laboratorin e Propulsionit me Avion (JPL) gjetën hekur, fosfor dhe squfur të rregulluar – në përputhje me minerale si fosfat hekuri i hidratuar dhe sulfur hekuri – që mund të jenë krijuar potencialisht nga jeta e lashtë.
“Imazhet me rezolucion të lartë zbuluan një model të dallueshëm të mineraleve të rregulluara në fronte reagimi – ose pika kontakti ku ndodhin reaksione kimike dhe fizike”, sipas NASA-s.
“Në Tokë, këto minerale janë shpesh nënprodukte të metabolizmave mikrobiale që konsumojnë lëndë organike duke i krijuar këto minerale si rezultat i këtyre reaksioneve”, tha Joel Hurowitz, një shkencëtar planetar në Universitetin “Stony Brook”, i cili është një nga ekspertët e përfshirë në projekt.
“Pra, ajo që duhet të bëjmë është të vazhdojmë me kërkime shtesë në mjediset laboratorike këtu në Tokë”, shtoi ai.
Hurowitz tha se arsye të tjera jo-organike mund të shpjegojnë gjetjet, ndërsa shtoi se kombinimi i përbërjeve kimike të gjetura në formacionin “Bright Angel” mund të ketë qenë një burim i pasur energjie për metabolizmin mikrobial.
“Shkëmbinjtë sedimentarë të formacionit përbëhen nga argjila dhe llumi – materiale që janë ruajtës të shkëlqyer të jetës së kaluar mikrobiale në Tokë”, tha NASA.
“Zbulimi ishte veçanërisht i habitshëm sepse mostra u mor nga shkëmbinjtë sedimentarë më të rinj që misioni ka hetuar, në kundërshtim me një hipotezë të mëparshme që supozonte se shenjat e jetës së lashtë do të kufizoheshin në formacionet më të vjetra shkëmbore”, sipas NASA-s.
NASA tha se e vetmja mënyrë për të konfirmuar gjetjet është kthimi i mostrës në Tokë. Megjithatë, administrata Trump ka rekomanduar eliminimin e financimit për një program që do të kishte kthyer mostrat e Marsit në Tokë./atsh