62 vjet nga vdekja e Artistit të Popullit, Zef Jubani

62 vjet më parë u nda nga jeta Artisti i Popullit, Zef Jubani.

Më poshtë po ju sjellim kujtimet e regjisorit të viteve 50-ta në Teatrin “Migjeni”, mikut të tij , Artistit të Popullit Lec Shllaku: Ja si ishin ditët dhe orët e fundit të jetës së aktorit Zef Jubani.

Ato dit kisha përkthye nji komedi të re të Goldonit, ” Dy binjokët venecianë” e cila i kishte pëlqye shum Zefit.

Në mbledhjen e këshillit artistik, kur të gjitha aktivitetet ishin pezullue për t’i lshue vend operës ” Mrika” Zefi propozoi që të merreshim me komedinë e Goldonit, jasht planit të shfaqjeve vjetore.

Unë kisha bisedue me Zefin qysh ma përpara dhe i kisha propozue që dy përsonazhet binjokë, Toninon e Zaneton, t’i luante nji aktor i vetëm, vetë Zefi, që të krijonte nji model tjetër, të ri, interpretimi, me të cilin do të lente nam të ri, për të mos u harrue kurr, si atë të 52- shit me ” Koprracin”.

Në kohën që e pat lexue komedinë, u pat entuziasmue prej ofertës sime e u tregue i gatshëm për të marrë përsipër rolet e dy binjokëve së bashku. Rashë në marrveshtje me te me ujdisë mundsi e mbushjes s’ intervaleve, herë me muzikantë, herë me spostim të ndonjë epizodi të mavonshëm, sigurisht pa e luejtë tekstin e autorit, megjithse vetë teksti i premtonte të gjitha mundsitë për t’i hapë shtek të lirë aktorit me i përballue të dy aktorët binjokë. Në trutë e mija shfaqja sillej si në film, orë e ças e kisha vizion të kjartë për të. Kshtu kishte kohë të mjaftueshme për të ndrrue rrobat e për të krijue alibitë e nevojshme, por atë ditë, në kolektiv, u step. As njenin prej varianteve nuk e pranoi. Me shum keqardhje u tërhoq e kërkoi me shkue në Tiranë, për t’u kontrollue për stomakun, që s’po i jepte nji ças qetësi e që, në të verteten, ai nuk e dinte se ajo në stomak, por në zemër e kishte të keqen e madhe, që mbas pesë ditësh, do t’i sillte deken.

Përveç atij, askujt tjetër, nuk mund mund t’i besoja nji detyrë kaq të vështirë skenike. Zef Jubani dinte me qënë i gzueshëm e brilant, si te ” Agimi”, por edhe i randë, naiv e serioz, si te Vuksan Gjoni. Po kto ishin edhe karakteret e Toninos e Zanetos. Ai përmblidhte dy të kundêrta, që së bashku me mjeshtrinë e maskimit e të pajtimit, do të kishin pasë nji pritje të papame në teatër.

U caktue të fillohej puna ditën e hanë, me 1 dhjetor ’58, me dy aktorë të tjerë në rolet e binjokëve.

Po ç’ e papritun e idhët !

Zef Jubani diq në skenen e teatrit, në duert tona, e atë mbramje do të jepej aty premiera e operës së parë shqiptare.

Nji gjurulldi si atë nuk e kisha pa asnjiherë mbi tokë. Nji konfuzion, ku dhimba e shqetësimi përzieshin bashkë e krijonin nji gjendje shpirtnore të padurueshme. Gjithata njerz prej katër anëve të vendit, gjithato makina në sheshin përpara teatrit e gjithata qytetarë, disa të topitun prej humbjes s’artistit të madh, tjerë të prekupuem për të gjetë ndonji biljetë për shfaqjen e saj mbramje, nji shko e eja njerzish, tufa lulesh, që vinin prej serash, qysh heret, për artistët e ” Mrikës”, kunora, që hynin e delnin prej skenografisë për t’u vu banderola të kuqe prej kumashi, ku do të shkruhej: ” Zefit të dashtun… artistit…Në kujtim të mbramë….”, organizimet, për dy shfaqje të ndryeshme, që s’ kishin asgja të përbashkët me njana tjetren, na e lnurnin shpirtin e zemren tonë si me gërhanë.

Në nji qoshe të kabinës së tij, ku kishte korespondencen personale, revista, fotografi e objekte të vogla të roleve të tija, punuem nekrologun, që u botue të nesërmën në gazeten qendrore bashkë me fotografinë e tij. U morem, pa humbë kohë, me funeralin e Zefit.

Në paraditën e ditës tjetër, kur jehona e duertrokitjeve të stuhishme të suksesit t’operës së parë shqiptare, nuk ishte largue ende prej atmosferës së teatrit të ri e kur ende pastrueset nuk e kishin fshi pluhnin e kambëve të tyre prej dyshemeve të vizatueme me figura gjeometrike, trupi i artistit të madh u ekspozue në hollin kryesor të teatrit.

Të panumërt përsonat e të gjitha moshave e kategorive i dhanë lamtumirën e fundit e banë rojen e nderit para kufomës së tij, ata që për aq kohë i kishte gzue e pasunue shpirtent e tyne me rolet e shumta, që kishte luejtë në skenë.

Nji funeral i papamë ma në qytet qysh prej atij të mikut të tij, Dr. Frederik Shirokës, e përcolli trupin e artistit në Vorrezën e Rrmajut, ku i takoi me u prehë në nji vorr afër Idromenos.

Ditën e merkurrë, në studion e aktorëve, në praninë e familjarëve të tij e të nji protokolli njerzish të veçantë, autoritetet e njerêz të letrave, të skenës e t’arteve, u zhvillue ceremonia rrënqethëse e apelit, që i godiste thellë zemrat tona.

Me vendim prej nalt, në këtë ceremoni u shpall edhe emni i ri, qe i jepej studios s’aktorëve të Teatrit ” Migjeni”, ai i Zef Jubanit. / KultPlus