Britania vendos taksë të re për studentët e huaj, ndryshime edhe për kreditë
Buxheti më agresiv në vitet e fundit ne Britani u njoftua të mërkurën nga qeveria Starmer, me masa të mëdha tatimore që synojnë rregullimin e financave të trazuara të vendit.
Në shënjestër ishin të ardhurat, kursimet, pasuritë e paluajtshme, bastet, makinat elektrike, por edhe studentet e shumtë të huaj që kanë zgjedhur universitetet britanike, ku përfshihen edhe ata shqiptarë.
Konkretisht, Kancelarja e Thesarit, Rachel Reeves, njoftoi se, në vend të idesë fillestare të një takse shtesë prej 6% mbi tarifat e studentëve ndërkombëtarë, do të vendoset një tarifë fikse vjetore prej 925 paund për student ndërkombëtar. Tarifa e re do të hyjë në fuqi që nga 1 gushti 2028.
Masat përfshijnë gjithashtu ndryshime në lidhje me shlyerjen e kredive studentore, të cilat prekin të gjithë studentët.
Të ardhurat nga ndryshimet do të “riinvestohen plotësisht në arsimin e lartë dhe aftësitë ”, komentoi Ministria e Financave, duke shtuar, megjithatë, se do ta mbajë zbatimin e tarifës nën vlerësim, duke lënë të hapur mundësinë e rishikimit të saj në të ardhmen bazuar në rrjedhën e shpenzimeve.
Tarifa prej 925 paund do të vendoset nga universitetet për çdo student ndërkombëtar çdo vit dhe jo si përqindje e tarifave të shkollimit.
Universitetet do të përjashtohen vetëm për 220 studentët e parë ndërkombëtarë çdo vit, me qëllim mbrojtjen e institucioneve më të vogla, ose më të specializuara. Ky përjashtim përkthehet në vetëm rreth 200,000 paund.
Qeveria parashikon që masa do të sjellë 445 milionë në vitin e parë të zbatimit (2028/29), me një rritje në 465 milionë dhe 480 milionë në dy vitet në vijim.
Megjithatë, sipas analizës që shoqëron propozimin, universitetet mund të pësojnë një humbje neto financiare prej 270 milionë paundësh në vitin e parë, e cila mund të rritet në 330 milionë paund deri në vitin 2030/31.
Ndryshime edhe në kredi
Gjithashtu, në një veprim që i habiti shumë të rinj dhe të diplomuar, qeveria njoftoi se të gjithë të diplomuarit në universitet që kanë marrë kredi do të jenë në gjendje të fillojnë të shlyejnë kreditë e tyre studentore edhe nëse paguhen me pagën minimale, që në vitin 2030.
Kjo për shkak të vendimit për të ngrirë limitin e ripagimit për ata në sistemin e Planit 2 – domethënë, për ata që filluan studimet e tyre nga shtatori 2012 deri në korrik 2023.
Pragu i shlyerjes, i cili përcakton pikën në të cilën fillojnë zbritjet për borxhin studentor, do të mbetet në 29,385 paund nga viti 2027 deri në vitin 2029/30. Megjithatë, sapo të diplomuarit ta kalojnë këtë shumë, 9% e pagës së tyre zbritet automatikisht për shlyerjen e kredisë , pavarësisht nga niveli i kostove të jetesës ose barrës tatimore.
Në të njëjtën kohë, paga minimale kombëtare do të rritet me 4.1% në vitin 2026, duke arritur në rreth 24,800 £, ndërsa parashikimet e Zyrës për Buxhetin (OBR) tregojnë se deri në vitin 2030 ajo do të rritet në 28,995 £, vetëm 400 £ nën pragun e kthimit të investimit.
Kjo do të thotë që një punëtor me kohë të plotë që fiton pagën minimale tani do të konsiderohet “i aftë të shlyejë” borxhin studentor , pavarësisht se klasifikohet zyrtarisht si person me paga të ulëta. Ky zhvillim ndryshon në mënyrë drastike dinamikën e sistemit të kredive studentore në Britani.
Institucionet e arsimit të lartë kanë shprehur tashmë shqetësim serioz në lidhje me masat, duke pasur parasysh se universitetet janë goditur tashmë nga Brexit dhe nuk mund të përballojnë humbjen e më shumë studentëve të huaj, të cilët janë një burim i vlefshëm të ardhurash për shkak të tarifave të larta të shkollimit.
Drejtuesit e industrisë së arsimit paralajmërojnë se kundërshtimet që ata ngrenë në lidhje me masat e reja nuk kanë të bëjnë vetëm me të ardhurat, të cilat janë sigurisht një faktor kyç. Ata theksojnë se preket edhe atraktiviteti i sistemit arsimor britanik në nivel ndërkombëtar, me pasoja të mundshme për punën kërkimore, diversitetin e universiteteve dhe qëndrueshmërinë financiare të institucioneve. /abcnews
