Bërthama e Tokës mund të ketë filluar të rrotullohet në të kundërt

Shumë poshtë këmbëve tona, një gjigant mund të ketë filluar të lëvizë kundër nesh.

Bërthama e brendshme e Tokës, një top hekuri i nxehtë me madhësinë e Plutonit, ka ndaluar së rrotulluari në të njëjtin drejtim si pjesa tjetër e planetit dhe madje mund të rrotullohet në anën tjetër, sugjeroi një hulumtim të hënën.

Përafërsisht 5 mijë kilometra nën sipërfaqen ku jetojmë, ky “planet brenda planetit” mund të rrotullohet në mënyrë të pavarur sepse noton në bërthamën e jashtme të metalit të lëngshëm.

Pikërisht se si rrotullohet bërthama e brendshme ka qenë një çështje debati midis shkencëtarëve – dhe kërkimet e fundit pritet të rezultojnë të diskutueshme.

Ajo që dihet pak për bërthamën e brendshme vjen nga matja e dallimeve të vogla në valët sizmike – të krijuara nga tërmetet ose ndonjëherë nga shpërthimet bërthamore – ndërsa ato kalojnë në mes të Tokës.

Duke kërkuar të gjurmojë lëvizjet e bërthamës së brendshme, hulumtimi i ri i botuar në revistën “Nature Geoscience” analizoi valët sizmike nga tërmetet e përsëritura gjatë gjashtë dekadave të fundit.

Autorët e studimit, Xiaodong Song dhe Yi Yang nga Universiteti i Pekinit të Kinës, thanë se ata zbuluan se rrotullimi i bërthamës së brendshme “u ndal afër rreth vitit 2009 dhe më pas u kthye në një drejtim të kundërt”.

“Ne besojmë se bërthama e brendshme rrotullohet, në lidhje me sipërfaqen e Tokës, përpara dhe mbrapa, si një lëkundje”, thanë ata për AFP-në.

Ata thanë se më parë ndryshoi drejtim në fillim të viteve 1970 dhe parashikuan se kthimi tjetër do të ishte në mesin e viteve 2040.

Studiuesit thanë se ky rrotullim përafërsisht përputhet me ndryshimet në atë që quhet “gjatësia e ditës” – ndryshime të vogla në kohën e saktë që i duhet Tokës për t’u rrotulluar rreth boshtit të saj.

Deri më tani, ka pak për të treguar se ajo që bën thelbi i brendshëm ka shumë efekt mbi banorët e sipërfaqes.

Por studiuesit thanë se besonin se kishte lidhje fizike midis të gjitha shtresave të Tokës, nga thelbi i brendshëm në sipërfaqe.

“Shpresojmë që studimi ynë mund të motivojë disa studiues për të ndërtuar dhe testuar modele që trajtojnë të gjithë Tokën si një sistem dinamik të integruar”, thanë ata.

Ekspertët që nuk janë përfshirë në studim shprehën kujdes në lidhje me gjetjet e tij, duke vënë në dukje disa teori të tjera dhe duke paralajmëruar se shumë mistere mbeten për qendrën e Tokës.