Forumi “Ulpiana”, Gërvalla: Investimet e huaja të adresohen përmes diasporës

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD) ka vazhduar me aktivitete në ditën e dytë të punimeve të forumit ndërkombëtar “Ulpiana”, i cili po mbahet për herë të parë në Prishtinë.

Liza Gashi, zv.ministre e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, tha se kjo është ngjarja më e rëndësishme e organizuar në Kosovë.

Ajo tha se është shumë e rëndësishme që çdo vend të kuptojë se cilat janë nevojat e diasporës.

“Të kuptuarit e nevojave të diasporës është më rëndësi për çdo vend. Kemi fuqinë të ndërtojmë shtetet jo vetëm brenda kufijve, por edhe jashtë mu për këtë kemi krijuar forumin ‘Ulpiana’. Sot do ta paraqesim draftstrategjinë se si mund të lidhemi me ju. Ambasadat dhe konsullata janë pikat kryesore për ndërlidhje me ju. Ne kemi lansuar dy programe vitin e shkuar këto janë të rëndësishme që të ndahen me shtet e tjera. E para ishte iniciativa ku të rinjtë mund të kthehen që të punojnë nëpër institucione të Kosovës. Programimi si dytë është platforma ‘Shijo Kosovën’”, tha ajo.

Në këtë aktivitet në panelin hapës u diskutua mbi temën “Migrimi përmes angazhimit të Diasporës”, në të cilën u theksua se roli i diasporës është shumë i rëndësishëm në proceset të cilat kalojnë vendet.

Për këtë u tha se shtet duhet që të punojnë në ndryshimin e kornizave ligjore, në sundim të ligjit, në luftim të korrupsionit e të sigurohet rritje e qëndrueshme e ekonomisë në mënyrë që diaspora të kthehet e kështu sipas tyre, parandalohen edhe ikjet e reja.

Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD), Donika Gërvalla, tha se diaspora në Qeverinë e Kosovës është ndër prioritetet e para, sipas saj, Kosova ka nevojë shumë të madhe që diaspora përvojën e saj të sjellë në kontribut për vendin.

Gërvalla tha se Qeveria e Kosovës u ka mundësuar diasporës të votojë, sipas saj, tash ata mund të votojnë edhe nëpër ambasadat e konsullata në vendet ku jetojnë. Gërvalla tha se nëse shtetet e Ballkanit duan investime të huaja në rajon, së pari ato duhet të adresohen përmes diasporës.

“Diaspora për Kosovën nuk praqet vetëm një temë që si qeveri të merremi me të, por diaspora është një zgjatim i natyrshëm i vendit tonë. Jam e lumtur që në Qeverinë e Kosovën kam gjetur një gatishmëri që ta bëjë diasporën një nga prioritete e saj. Jo vetëm për Kosovën, por të gjitha rajonet kanë nevojë për diasporën. E kemi këtë verën e shacave, ashtu siç i quajmë, kur të gjithë shacat i mirëpresim i përqafojmë, se sa ngjarje kulturore organizohen”.

“Shohim se diaspora mund të sjellë diçka më shumë se sa financat, ata sjellin më shumë se 1 miliard euro në Kosovë, por përveç parave që sjellin ne kemi nevojë për përvojën e tyre, dhe të arrijmë fazën si në vendet ku ata jetojnë. Diaspora na nevojitet edhe për angazhimi politik të Kosovës, qeveri i ka dhënë të drejtën e votës diasporës. Gjatë dy vjet e gjysmë të Qeverisë kemi bërë hapa të rëndësishëm që diasporës t’i mundësojmë që të votojë” tha ajo.

Ministri i Jashtëm i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani, tha se diaspora është vetë thelbi i shoqërisë e i kombit.

Sipas tij, shteti maqedonas ka afër 500 mijë njerëz në diasporë, duke shtuar se që migrimi të ndalet mënyra e vetme është që shtet të anëtarësohen në Bashkimin Evropian.

“Ku e shoh vlerën e shtuar të këtyre konferencave është që të shohim format që shfrytëzojnë. Diasporë të ndryshme kërkojnë politika specifike por disa gjëra i kanë të ngjashme. Kemi dy grupe të diasporës i kemi ata të vjetrit dhe me modernet, nuk kemi të dhënat me ata të vjetrit. Kësaj radhe kemi vendosur që ta përfshijmë edhe diasporën në regjistrimin e popullsisë. Mund të konsiderojmë që 400-500 mijë njerëz janë pjesë e komunitetit të diasporës se Maqedonisë së Veriut”.

“E para se si të parandalohet trend i vazhdueshëm i migrimit, si ti tërheqim njerëzit tanë. Në 30 vjet të pavarësisë sonë kemi provuar çdo gjë, e vetmja mënyrë që ta ndalojmë migrimin është që t’i bashkëngjemi Bashkimit Evropian, që ta mbyllim këtë boshllëk socio-ekonomik”, tha ai.

Zdenko Lucië, sekretar i Shtetit për Çështjet e Jashtme dhe Evropiane nga Republika e Kroacisë, tha se ky shtet ka më shumë njerëz që jetojnë jashtë vendit se sa që jetojnë në Kroaci.

Për këtë ai tha se shteti kroat është duku punuar që të kthej në vend ata që kanë emigruara.

Sipas tij, që të ndalohet largimi i njerëzve dhe të mundësohet kthimi i atyre që janë larguar shtet duhet që të punohet në përmirësimin e kornizës ligjore, në sundimin të ligjit e luftimin e korrupsionit.

“Kroacia ka më shumë kroatë që jetojnë jashtë Kroacisë sa sa vetë në Kroaci. Arsyet janë ekonomike e po ashtu kanë qenë edhe politike në kohën e ish Jugosllavisë. Ajo që shtet duhet të bëjnë në mënyrë që të parandalojnë imigrimin është që të ruajnë talente dhe ti joshin njerëzit që të kthehen në vend, të kenë bashkëpunim me diasporën. Çdo shtet për të pasur sukses në këtë proces duhet të përmirësohen kornizën ligjore, sundimin e ligjit, luftimin e korrupsion. Duhet të ketë një rritje të qëndrueshme ekonomike që ata të mos largohen”, tha ai.

Artemis Malo, zv.ministre për Evropën dhe Punët e Jashtme e Shqipërisë, tha se shteti shqiptarë është duke punuar në iniciativa të ndryshme që të përfshijë diasporën.

“Në vitet të fundit jemi marr me këto çështje por për shkak të pandemisë në disa proces kemi shënuar ngece. Këtë vit kemi vënë një agjendë të re për ministrinë. Për vitin 2024 kemi bërë disa projekt të reja si ajo shkolla verore, një gjë tjetër është mekanizmi, pra një grup ministrore që ka filluar një iniciativë i cili do të ftoj profesionist nga diaspora shqiptare, dhe tani kemi një zyrtar për diasporë nëpër ambasada e konsullata, kjo është një praktikë e mirë. Ne kemi marr edhe iniciativa për të regjistruar shqiptarët ku do që janë.

Pjesë e këtij Forumi janë pjesëmarrës nga 21 shtete nga e gjithë bota, me gjithsej 48 folës në gjashtë panele të ndryshme për të diskutuar tema nga më të ndryshme, me udhëheqës nga fusha e migrimit, zhvillimit dhe diasporës, përfaqësues nga organizata ndërkombëtare, akademia, shoqëria civile dhe media. /eo