Propozimi përfundimtar për rezolutën për Srebrenicën, që iu dërgua presidentit të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së
Drafti përfundimtar i rezolutës për gjenocidin në Srebrenicë iu dërgua presidentit të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, Dennis Francis dhe të gjitha misioneve të përhershme të OKB-së.
Këtë e ka konfirmuar mbrëmë ambasadori i BeH-së në Kombet e Bashkuara, Zlatko Lagumxhija.
Vijesti.ba prezanton ekskluzivisht propozimin përfundimtar të Rezolutës me titull “Dita Ndërkombëtare e Reflektimit dhe Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë 1995”.
– Udhëhequr nga Karta e Kombeve të Bashkuara, Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut dhe Konventa për Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit,
Duke iu referuar rezolutës 819 të Këshillit të Sigurimit të 16 prillit 1993 që e shpall Srebrenicën zonë të sigurt, rezolutës 827 të 25 majit 1993 për themelimin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë (“ICTY”) dhe rezolutës 1966 të 22 dhjetorit 2010 për themelimin i Mekanizmit Ndërkombëtar të mbetur për Gjykatat Penale,
Duke kujtuar më tej të gjitha vendimet e TPNJ-së, dhe veçanërisht tetë që përmbajnë dënime për krimin e gjenocidit kundër myslimanëve boshnjakë të kryer në Srebrenicë në vitin 1995, veçanërisht vendimin e Dhomës së Apelit të TPNJ-së, të datës 19 prill 2004 (Prokurori kundër Krstiqit), Mekanizmi Ndërkombëtar i Mbetur për Dhomën e Apelit të Gjykatave Penale, aktgjykimi i 8 qershorit 2021 (Prokurori kundër Mlladiçit), aktgjykimi i Mekanizmit Ndërkombëtar të mbetur për Dhomën e Apelit të Gjykatave Penale i 20 marsit 2019 (Prokurori kundër Karadzic dhe Karadzic), Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) e 26 shkurtit 2007, e cila vendosi se aktet e kryera në Srebrenicë përbëjnë akte gjenocidi,
Duke riafirmuar kundërshtimin e tij të fortë ndaj mosndëshkimit për gjenocidin, krimet kundër njerëzimit, krimet e luftës ose shkelje të tjera të së drejtës ndërkombëtare humanitare dhe ligjit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut, dhe duke theksuar në këtë kontekst përgjegjësinë e shteteve për t’i dhënë fund mosndëshkimit dhe, për këtë qëllim, për të hetuar dhe hetuar tërësisht dhe ndjekin penalisht, në përputhje me detyrimet e tyre ligjore ndërkombëtare përkatëse dhe legjislacionin e tyre të brendshëm, personat përgjegjës për akte të tilla, për të shmangur përsëritjen e tyre dhe për të kërkuar paqen e qëndrueshme, drejtësinë, të vërtetën dhe pajtimin, i cili kërkon pjesëmarrjen e viktimave dhe të mbijetuarve si si dhe anëtarët e familjes së tyre është kyç.
Duke përshëndetur përparimin e rëndësishëm të bërë nga gjykatat ndërkombëtare në vitet e fundit në luftën kundër mosndëshkimit dhe sigurimin e përgjegjësisë për gjenocidin, krimet kundër njerëzimit, krimet e luftës dhe krime të tjera të paprecedentë të kryera përmes sistemit ndërkombëtar të drejtësisë penale,
Në këtë kuptim, ai njeh kontributin e veçantë të ICTY dhe thekson rëndësinë e gatishmërisë së komunitetit ndërkombëtar për të ndërmarrë veprime kolektive nëpërmjet Këshillit të Sigurimit, në përputhje me Kartën, dhe rast pas rasti për të siguruar më tej përgjegjësia dhe parandalimi i gjenocidit.
Duke marrë parasysh rolin e këshilltarëve specialë të sekretarit të përgjithshëm për Parandalimin e Gjenocidit dhe Përgjegjësinë për Mbrojtjen; dhe duke theksuar rëndësinë e informimeve të rregullta mbi shkeljet e të drejtave të njeriut dhe të drejtës ndërkombëtare humanitare, si dhe për gjuhën e urrejtjes dhe nxitjen në ndërgjegjësimin e hershëm të gjenocidit të mundshëm,
Gjithashtu duke vënë në dukje se ndjekja penale e personave përgjegjës për gjenocidin dhe krimet e tjera ndërkombëtare në sistemet kombëtare të drejtësisë, duke përfshirë Gjykatën e Bosnjë-Hercegovinës dhe ICTY, si dhe Mekanizmin Ndërkombëtar të Mbetur për Gjykatat Penale, mbetet vendimtar në procesin e pajtimit kombëtar dhe ndërtimi i besimit dhe rivendosja dhe ruajtja e paqes në Bosnje dhe Hercegovinë, duke pranuar më tej se bashkëpunimi i fortë rajonal ndërmjet prokurorive shtetërore është thelbësor për promovimin e paqes, drejtësisë, së vërtetës dhe pajtimit midis vendeve në rajon,
Duke vënë në dukje se viti 2025 do të shënojë përvjetorin e tridhjetë të gjenocidit në Srebrenicë, në të cilin humbën të paktën 8,372 jetë, mijëra të zhvendosur dhe familje dhe komunitete të shkatërruara,
– Vendos të shpallë 11 korrikun si Ditë Ndërkombëtare të Reflektimit dhe Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë në vitin 1995, e cila do të festohet çdo vit;
– Dënon pa rezerva çdo mohim të gjenocidit në Srebrenicë si një ngjarje historike dhe u bën thirrje shteteve anëtare të ruajnë faktet e vërtetuara, duke përfshirë përmes sistemeve të tyre arsimore, duke zhvilluar programe të përshtatshme, edhe si shenjë kujtimi, me qëllim parandalimin e mohimit dhe shtrembërimi dhe shfaqja e gjenocidit në të ardhmen;
– Ai gjithashtu dënon pa rezerva veprimet që lavdërojnë të dënuarit për krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid nga gjykatat ndërkombëtare, përfshirë ata që janë përgjegjës për gjenocidin në Srebrenicë;
– Thekson rëndësinë e përfundimit të procesit të gjetjes dhe identifikimit të viktimave të mbetura të gjenocidit në Srebrenicë dhe varrosjes dinjitoze të tyre dhe bën thirrje për vazhdimin e ndjekjes penale të atyre autorëve të gjenocidit në Srebrenicë, të cilët ende nuk janë përballur me drejtësinë;
– U bën thirrje të gjitha shteteve që të respektojnë plotësisht detyrimet e tyre sipas Konventës për Parandalimin dhe Ndëshkimin e Krimit të Gjenocidit, siç është e zbatueshme, dhe të drejtën zakonore ndërkombëtare për parandalimin dhe ndëshkimin e gjenocidit, duke respektuar vendimet përkatëse të GJND-së,
– Kërkon nga Sekretari i Përgjithshëm të krijojë një program informativ të titulluar “Gjenocidi në Srebrenicë dhe Kombet e Bashkuara”, duke filluar me aktivitetet e tij në përgatitje për 30 vjetorin në 2025, dhe më tej i kërkon Sekretarit të Përgjithshëm të tërheqë vëmendjen e të gjitha shteteve anëtare, organizatave të sistemit të Kombeve të Bashkuara dhe organizatave të shoqërisë civile për respektin e duhur,
– U bën thirrje të gjitha shteteve anëtare, organizatave të sistemit të Kombeve të Bashkuara, organizatave të tjera ndërkombëtare dhe rajonale dhe shoqërisë civile, duke përfshirë organizatat joqeveritare, institucionet akademike dhe pjesëmarrësit e tjerë relevant për të shënuar Ditën Ndërkombëtare, duke përfshirë përkujtime dhe aktivitete të veçanta për të përkujtuar dhe nderuar viktimat e gjenocidit të vitit 1995 në Srebrenicë, si dhe aktivitetet e duhura edukimi dhe ndërgjegjësimi publik.
