Të dhënat “shqetësuese” të vaksinës së kompanisë AstraZeneca
Vetëm disa ditë pasi mori vëmendjen e mediave për vaksinën e saj kundër COVID-19, që u tha se do të ishte “për mbarë botën”, kompania farmaceutike nga Britania, AstraZeneca, po përballet me pyetje lidhur me shkallën e suksesit të vaksinës, që sipas disa ekspertëve, mund të pengojë shanset e kësaj kompanie që të marrë miratimin e shpejt për përdorim të vaksinës.
Disa shkencëtarë kanë ngritur pikëpyetje lidhur qëndrueshmërinë e rezultateve që thonë se vaksina është 90 për qind efektive në një nëngrup vullnetarësh që kanë marrë pjesë në procesin e zhvillimit të vaksinës, të cilët gabimisht, në fillim kishin marrë gjysmë doze të vaksinës dhe më pas një dozë të plotë, shkruan agjencia e lajmeve Reuters.
“Informacionet që kemi në dispozicion janë të kufizuara”, thotë Peter Openshaw, profesor i mjekësisë alternative në Kolegjin Imperial të Londrës.
“Ne duhet të presim publikimin e të dhënave të plota të studimit dhe të shohim se si rregullatorët do t’i shohin rezultatet”, tha ai dhe shtoi se rregullatorët evropianë dhe amerikanë “mund të kenë pikëpamje të ndryshme” sa i përket miratimit të kësaj vaksine.
Kompania farmaceutike britanike, AstraZeneca tha të hënën se vaksina eksperimentale, e zhvilluar në bashkëpunimin me Universitetin Oxford, parandalon mesatarisht 70 për qind të rasteve me COVID-19. Kjo kompani tha se këto të dhëna dalin nga studimet e avancuara që kanë kryer në Britani dhe Brazil.
Përderisa shkalla e suksesit është 90 për qind, te disa vullnetarë që kanë marrë pjesë në studim, efikasiteti ishte 62 për qind, kur atyre iu administruan dy doza të plota të vaksinës dhe rezultate të ngjashme dolën edhe për shumicën e pjesëmarrësve në këtë studim.
Megjithatë, niveli i efikasitetit është mbi 50 për qind, aq sa kërkohet nga rregullatorët në SHBA. Rregullatorët për barna në Evropë thonë se për të marrë në shqyrtim vaksinat e zhvilluara kundër sëmundjes COVID-19, që e shkakton koronavirusi i ri, ata nuk do të vendosin një përqindje minimale të efikasitetit të vaksinës, ashtu siç kanë bërë homologët e tyre amerikanë.
Shqetësimi më i madh, megjithatë qëndron në atë se gjatë studimit, shkalla më e lartë e efikasitetit të vaksinës, prej 90 për qind, erdhi pas analizave të kryera në disa nëngrupe – një teknikë kjo e përdorur, që sipas shumë analistëve, mund të prodhojë të dhëna false.
“Analizat e nëngrupeve zakonisht gjatë studimeve përcillen me vështirësi”, thotë Paul Hunter, profesor i mjekësisë në Universitetin East Anglia.
Ai thotë se veçanërisht analiza të tilla rrisin rrezikun e “gabimeve të tipit 1”- që me fjalë të tjera, çdo intervenim në studim konsiderohet më efektiv sesa realisht është.
Kjo për faktin se numri i pjesëmarrësve në studim ulet shumë në një nëngrup– duke e bërë edhe më të vështirë që të ketë besim në gjetjet e një studimit për shkak të ndryshimeve dhe ngjashmërive që ekzistojnë në mesin e pjesëmarrësve.
“Në mënyrë që të kemi besim në rezultate”, thotë Hunter, çdo analizë e nëngrupeve duhet “të fuqizohet” me numër më të madh të vullnetarëve, në mënyrë që rezultatet e studimit të jenë më të besueshme.
Vetëm 2,741 vullnetarë kanë qenë pjesë e nëngrupit që ka dhënë 90 për qind efektivitet të vaksinës, një pjesë e vogël kjo krahasuar me dhjetëra-mijëra persona që morën pjesë në studimet që dhanë mbi 90 për qind efektivitet të vaksinës së Pfizer dhe BioNTech, si dhe të vaksinës të kompanisë Moderna.
Artikullin e plotë mund ta lexoni në REL.
