Kontributi i komitetit të shqiptarëve në Amerikë
Shqiptarët në Amerikë kanë shpërfaqur aktivizim të lartë në organizata të ndryshme përgjatë historisë. Përmes aktiviteteve të ndryshme ata kanë kontribuar në krijimin e ndërgjegjësimit ndërkombëtar dhe mbështetjes për çështjet e tyre, duke theksuar drejtësinë dhe lirinë.
Fan Noli ishte një nder personalitetet shqiptare te shquar, njëherësh shkrimtar, poet, politikan dhe klerik. Ai ishte një nga themeluesit e Kishës Autoqefale Shqiptare dhe një nga figura më rëndësishme në jetën politike dhe kulturore të Shqipërisë në fillim të shekullit të XX-të. Padyshim "Vatra" është organizatë tejet e rëndësishme shqiptare, e themeluar në Shtetet e Bashkuara nga Fan Noli dhe shqiptarë të tjerë me qëllim që të ndihmonte diasporës shqiptare dhe ndjekësish të mbështetjes së shqiptarëve në Ballkan dhe kudo ata ku ndodhen. Vatra shërbeu si një forcë unifikuese dhe lobuese në interes të shqiptarëve në botë ajo është sot është shumë aktive në promovimin e vlerave kulturore.
Një tjerë personalitet shqiptar i rëndësishme ishte Faik Konica, publicist, politikan dhe një nga themeluesit e Shoqërisë Shqiptare të Vjenës. Konica ishte Ministri i parë i Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë i Shqipërisë në SHBA. Ai u emërua nga presidenti Ahmet Zogu si ministër fuqiplotë i Republikës Shqiptare në SHBA, më 5 maj 1926. Konisca, dha kontribut dhe luajti një rol thelbësor në ruajtjen e identitetit shqiptar dhe promovimin e vlerave kulturore dhe historike për komunitetin shqiptar në diasporë në Amerikë.
"Mbahu nenë e mos ke frike, se ke djem në Amerikë" ishte një thirrje e fuqishme dhe frymëzuese që përdorej shpesh në periudhën e ndihmës së diasporës për Kosovën. Kjo shprehje shfaqej në një kontekst kur shqiptarët nga Kosova përballeshin me sfida dhe pasojat e luftës në vitet ‘90 të shek. XX. Ajo simbolizonte shpresën dhe mbështetjen që vinte nga bashkatdhetarët në diasporë, veçanërisht ata në Amerikë, duke treguar se nuk janë vetëm në sfidat e tyre dhe se kishin mbështetjen e një komuniteti të gjerë shqiptarësh. Shprehja "Mbahu nene e mos ke frike, se ke djem ne Amerikë" shërbente si një thirrje për bashkim dhe mbështetje ndër shqiptare. Kjo frazë emocionale theksoi solidaritetin dhe ndjenjën e përgjegjësisë ndaj njëri-tjetrit në momente të vështira. Diaspora shqiptare, me theks të veçantë në Amerikë, kishte një rol thelbësor në mbështetjen morale dhe materiale në Kosovë gjatë periudhës së luftës. Thirrja për të mbajtur kokën lart dhe mos u frikësuar shpreh një besim në forcën e bashkëpunimit dhe solidaritetit shqiptar në kohëra të vështira.
Po tani si janë shqiptarët në Amerikë?
Shqiptarët në Amerikë, kanë aktivizuar komunitetin e tyre në fusha të ndryshme, përfshirë arsimin, siç është shkolla “Alba life” që vepron në New York, ku nga atu shqiptarët mund të mësojnë për gjuhën, historinë, kulturën dhe traditën shqiptar nga këtu ata me anë të projekteve shkollore po e promovojnë identitetin kulturor shqiptare. Pra kjo shkollë luan rol të madh në ofrimin e mundësive arsimore për brezat e rinj, duke përfshirë mësimin e gjuhës shqipe, historisë dhe traditave kulturore ngase të edukosh fëmijët në shkolla shqiptare është tejet e rëndësishëm për të ruajtur dhe zhvilluar njohuritë e kulturës dhe historisë shqiptare.
Në vitet e fundi në Amerikë me intensitet tejet të larët po promovohen emrat të shquara të historisë së shqiptarëve, në vitin që lamë pas me nismën edhe angazhimin e pashoq të Shpëtim Qorraj (djalit të dëshmorit Mustafë Qorraj) së bashku me kryetarin e Shoqatës Shqiptaro-Amerikane në Staten Island z. Naser Nikws, Doktorit Bahri Ceka, z. Ruki Ajdarit, etj, është realizuar emërtimi i rrugës me emrin e Ismali Qemalit. E cila është bërë në një ceremoni emocionuese që është mbajtur më 3 qershor të vitit 2023, ku komuniteti shqiptar në Staten Island, New York, përfaqësues të institucioneve në Amerikë si dhe disa përfaqësues të institucioneve dhe komunave nga Shqipëria, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut festuan momentin historik, për emërimin e rrugës “Ismail Qemali”. Emërimi i një rruge me emrin e Ismail Qemalit në Staten Island të New York nuk është vetëm një nderim për figurën e tij historike, por gjithashtu shënon një hap të rëndësishëm për komunitetin shqiptar në qytetin e madh amerikan.
Shqiptarët janë një nga komunitetet më të rëndësishme dhe më të vjetra të diasporës në New York, dhe emërtimi i një rruge me emrin e një heroi kombëtar shqiptar përforcon identitetin dhe pranimin e tyre në këtë qytet dhe kjo është bërë e mundur vetëm falë angazhimit Shpetim Qorraj, djalit të dëshmorit Mustafë Qorraj së bashku me kryetarin e Shoqatës Shqiptaro-Amerikane në Staten Island, Naser Nika, Doktorit Bahri Ceka dhe një ekipe tejet të përkushtuar siq janë Tahir Zekaj, Kastriot Blakaj, Ruki Ajdari, Agim Kotaj, Valmir Kryeziu, Festim Shala, Mexhid Zeqiri, Besmir Dervishaj. Shqiptarët në Amerikë, kanë një veprimtari të pasur dhe të ndryshme në promovimin e vlerave kulturore dhe kombëtare një ndër ta është Tahir Kukaj- nga Tersteniku i Drenicës ai është ndër emrat më të respektuar të shqiptarëve në Amerikë.
Tani këta emra të respektuar kanë disa nisma tjera siç është rastin i përvjetorit të festimit të shpalljes të e shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, që për herë të parë festohet në nivelin më të lart shtetëror ku Asambleja dhe Senati i New York-it e organizojnë manifestimin për pavarësinë e Republikës Kosovës më 12 shkurt 2024 duke filluar në orën 11:00.
Ky organizim është mundësuara falë Asamblistëtve dhe Senatoren të Staten Island të New Yorkut, si: Assemblyman Charles Fall, Assemblyman Sam Pirozzolo, Assemblyman Michael Tannousis, Assemblyman Mike Reilly dhe Senatoren Jessica Scarcella-Spanton.
Me theks të veçantë duhet potencuar faktin së manifestimin për përvjetorin e pavarësisë së Republikës Kosovës në Asambleja dhe Senati i New York-it, po mundësohen falë angazhimit të palodhur të Naser Nikës, Shpetim Qorrajt dhe Kastriot Blakajt që po luaj një rol aktiv dhe tejet të rëndësishëm në organizimin dhe mbështetjen e aktiviteteve kulturore dhe bashkëpunimit në mes të komunitetit shqiptar në Amerikë. Ata po punojnë dhe angazhohen për të ndërtuar lidhje të forta mes shqiptarëve në diasporë dhe për të ruajtur dhe promovuar kulturën dhe identitetin shqiptar.
Përgjatë këtij viti, në Amerikë, priten të ndodhin emërtime rrugësh dhe sheshe me emra të personaliteteve të shquar shqiptare si të Isa Boletinit, Hasan Prishtinës etj.