Dëmet e motit të keq në Zvicër

Shirat e dendur të orëve të fundit e kanë çuar nivelin e shumë lumenjve në Zvicrën frëngjishtfolëse në pragjet kritike, duke çuar në mbylljen e urave dhe rrugëve, veçanërisht në Gjenevë, ku Arve përjetoi rrjedhën më të lartë të regjistruar ndonjëherë. Në Valais Chablais, në Champéry, rrëshqitjet e dheut shkaktuan llavë të rrëmbyeshme.

Në Gjenevë situata po normalizohet gradualisht pas përmbytjes 100-vjeçare të Arvës, e cila kishte shkaktuar mbylljen e disa urave që përshkojnë lumin gjatë gjithë mëngjesit të së mërkurës, njoftoi policia e Gjenevës vonë pasdite.

Të gjitha urat janë gati të rihapen, me përjashtim të urës së këmbësorëve Bâtie, ende e mbyllur për këmbësorët, tha zëdhënësi i saj në një deklaratë për shtyp. Ky i fundit shtoi se autoritetet vazhduan të “monitorojnë nga afër situatën”.

Kulmi i përmbytjes së Arve ka ndodhur mëngjesin e së mërkurës. Niveli i përmbytjes 100-vjeçare të vitit 2015 (923 m3/sekondë) u kalua rreth orës 06:00 “Kemi kaluar 1000 m3 në sekondë”, niveli më i lartë i matur ndonjëherë, tha toger Nicolas Millot, zëdhënës i Shërbimit të Zjarrfikësve dhe Shpëtimit (SIS). Në Francën fqinje prurja e Arve madje u rrit, për njëfarë kohe, në 1200 m3 në sekondë, shkruan RTS.

Një situatë që çoi në mbylljen e tetë nga pesë urat që përshkojnë lumin gjatë natës nga e marta në të mërkurë. Këto ishin urat e Vessy, Val d’Arve, Fontenette, Carouge dhe Acacias. Urat Sierne, Wilsdorf dhe St-George mbetën të hapura.

Rreth orës 16:00 prurja e Arve në Gjenevë kishte rënë në 668 m3 në sekondë, tha policia e Gjenevës.

Mbyllja e urave shkaktoi ndërprerje të konsiderueshme të trafikut të mërkurën në mëngjes. Transporti publik u ndikua gjithashtu, me tramvajet që nuk mund të kalonin më nga një bankë në tjetrën, as në Acacias dhe as në Carouge. Rreth mesditës, Transporti Publik i Gjenevës (TPG) megjithatë njoftoi restaurimin gradual të rrjetit të tyre.

Përballë një situate të jashtëzakonshme dhe pa zgjidhje tjetër, shumë njerëz vendosën të shkonin në këmbë për në punë mëngjesin e së mërkurës, duke mbledhur informacione nga e majta në të djathtë. Për shoferët, durimi ishte thelbësor, me bllokime të mëdha trafiku pranë urave ende të hapura për trafik, përcjell albinfo.ch.

Deri në mëngjesin e së mërkurës, nuk janë regjistruar dëme të konsiderueshme. Janë mobilizuar rreth njëqind zjarrfikës të gatshëm për të ndërhyrë në rast të vërshimit të lumit. Në disa vende kritike, ku Arve ishte e rrafshët me disa centimetra nga trotuari, u vendosën prita dhe tuba rëre, si dhe dërrasa përgjatë kangjellave. Diga kundër përmbytjeve u vendosën edhe në hyrje të bodrumeve.

Ishin inxhinierët e ndërtimit të qytetit dhe kantonit të Gjenevës që vendosën të mbyllnin urat që kalonin në Arve. Frika e madhe e tyre ishte se rryma dhe trungjet që mbante lumi i furishëm do të dëmtonin kuvertën e punimeve.

Nga shirat e dendur u ndikua edhe kantoni Vaud. Trafiku hekurudhor u ndërpre deri në mesditë midis Ecublens-Rue (FR) dhe Moudon (VD), në linjën Lozanë-Payerne për shkak të motit të keq, tregoi CFF herët në mëngjes të së mërkurës. Udhëtarëve iu kërkua të përdornin autobusë zëvendësues.

Në Aigle (VD), daljet e autostradës u mbyllën në të dy drejtimet herët në mëngjes për shkak të përmbytjeve, tha policia e Vaud. Motoristëve iu kërkua të merrnin daljen St-Triphon, shkruan RTS.

Në qytetin e Friburgut, Sarine ka arritur një nivel kritik. Disa automjete të parkuara u dëmtuan në zonë, tha policia kantonale të mërkurën, duke bërë një vlerësim të motit të keq që ishte ndezur që një ditë më parë. Përmbytja e shkaktuar nga lëshimi i ujit nga digat e ndryshme në rrjedhën e sipërme kërkonte ndërhyrjen e zjarrfikësve nga baza e nisjes së Friburgut.

U bë shpejt e qartë se sasia e ujit po rritej vazhdimisht dhe se nuk do të ishte e mundur të kontrollohej rrjedha e Sarines. Në parkingun e sheshit të vjetër të akullit, zjarrfikësit kanë arritur të lëvizin disa automjete para se të tërhiqen, saktëson njoftimi për shtyp.

HAPI i Fribourg-ut, i vendosur në rrjedhën e poshtme nga Qyteti i Poshtëm, ishte gjithashtu objekt i monitorimit nga afër, për të siguruar funksionimin e duhur.

Përtej kryeqytetit kantonal, problemet u shfaqën në Gruyère. Të martën në mbrëmje, policia kantonale e Friburgut njoftoi evakuimin e shtëpive në Charmey (FR), lumi Jogne ka dalë nga brigjet e tij. Rruga kantonale midis Charmey dhe Im Fang (FR) u mbyll gjithashtu, përpara se të rihapte në orën 7 të mëngjesit.

Në lagjen Glâne, një rrëshqitje spektakolare dheu goditi një zonë të fshatit Rue. Ngjarja ka dëmtuar disa automjete të parkuara. Fatmirësisht nuk raportohet për të lënduar, makinat e parkuara pas një kreperi nuk janë të banuara, lokacion thanë autoritetet. Shirat e dendur kërkuan më shumë se 250 ndërhyrje nga forcat e rendit në kanton të martën, përcjell albinfo.ch.

Në kantonin Neuchâtel, qasja në brigjet e Areuse, lumit me prurje shumë të lartë, është ndaluar që nga e marta midis Fleurier dhe Travers. Nga banorët kërkohet të respektojnë tabelat. Ndërhyrjet kanë qenë duke u zhvilluar mëngjesin e së mërkurës në fshatin Travers, ka bërë me dije komuna e Val-de-Travers.

Rruga e biçikletave midis Crêt de l’Anneau, në Travers, dhe Rosières, në Noiraigue, është e mbyllur deri në një njoftim tjetër, specifikon njoftimi për shtyp.

Nivelet e liqenit Biel dhe degëve dhe rrjedhjeve të tij janë rritur ndjeshëm. Niveli aktualisht është rreth 23 centimetra nën nivelin e përmbytjes. Megjithatë, do të rritet më tej gjatë orëve në vijim. Për të parandaluar përmbytjet, autoritetet po lënë të rrjedhë sa më shumë ujë nga Diga e Portit.

Në bregun Neuchâtel të liqenit Bienne, Trupi Rajonal i Kontrollit (OCRg) urdhëroi vendosjen e digës së re të lëvizshme të rajonit bregdetar të mbrojtjes nga zjarri (RDIL) për të mbrojtur instalimet e kapitenit Landeron (NE). Pajisja është e gjatë 400 metra, shkruan RTS.

Në Zvicrën gjermanishtfolëse, Rhine arriti nivele rekord, duke çuar në ndërprerjen e lundrimit lumor midis Rheinfelden (AG) dhe komunës franceze të Kembs, nëpërmjet Bazelit. Në këtë kanton, policia mbylli zonat në brigjet e lumit. Edhe në Bernë lumenjtë janë plot e përplot dhe vende-vende janë vërshuar. Rreziku i përmbytjeve është veçanërisht i lartë për Aare, nga gryka e Sarinës deri në liqenin Biel.

Reshje të tjera ranë edhe në Zvicrën qendrore gjatë natës. Për shkak të rrëshqitjes së dheut, trafiku hekurudhor u desh të bllokohej midis Biberbrugg (SZ) dhe Einsiedeln (SZ). Autobusët zëvendësues janë në lëvizje. Nga e mërkura deri të enjten pasdite, një anticiklon do të sjellë një mot të përkohshëm të qetë dhe përgjithësisht të thatë, tregon MeteoSwiss. Një depresiob  i stuhishëm duhet të godasë më pas Zvicrën, priten erëra të forta. /albinfo.ch.