Raporti i plotë i Progresit për Kosovën – Këto janë gjetjet kryesore

Negociatat janë hapur me Shqipërinë dhe Maqedoninë, kurse Kosova duhet ta zbatojë MSA-në dhe ta vazhdojë dialogun, raporton 'Zëri.info". 

"Zëri.info" ju sjell të përkthyera gjetjet kryesore të Komisionit Evropian për Kosovën:

Kriteret politike

Kosova mbajti zgjedhje të parakohshme në qershor të vitit 2017. Parlamenti dhe qeveria e re morën detyrën në shtator. Deri më tani, megjithatë, koalicioni i ri qeverisës ka pasur sukses të kufizuar në sjelljen e reformave të lidhura me BE-në dhe ndërtimin e konsensusit mbi çështjet kyçe strategjike për Kosovën.

Fragmentimi dhe polarizimi i vazhdueshëm politik kanë ndikuar negativisht në rolin e Kuvendit dhe kanë ndikuar në efektivitetin e qeverisë.

Veprime të papranueshme nga një numër i parlamentarëve gjatë periudhës raportuese, të tilla si përdorimi i gazit lotsjellës, kanë ndërprerë procedurat parlamentare.

Megjithatë, ratifikimi i marrëveshjes së kufirit  me Malin e Zi në mars 2018 ishte një përparim i rëndësishëm.

Zgjedhjet parlamentare dhe lokale, të mbajtura në vitin 2017, ishin përgjithësisht konkurruese dhe të administruara mirë në shumicën e vendeve të Kosovës.

Megjithatë, format e frikësimit në shumë komunitete të serbëve të Kosovës, duke synuar në veçanti kandidatët që nuk i përkasin Partisë së Listës Srpska, ngritën shqetësime. Hetimi i vrasjes së politikanit serb të Kosovës Oliver Ivanoviq në janar 2018 vazhdon.

Përpjekjet e anëtarëve të Kuvendit të Kosovës në dhjetor 2017 për të shfuqizuar Ligjin mbi Dhomat e Specializuara dhe Prokurorinë Speciale kanë ngritur shqetësime serioze.

Do të jetë thelbësore që Kosova të përmbushë plotësisht detyrimet e saj ndërkombëtare lidhur me Dhomat e Specializuara dhe Prokurorinë Speciale dhe të tregojë përkushtim të plotë dhe pa mëdyshje ndaj këtyre institucioneve.

Ka një nivel të përgatitjes në fushën e reformës së administratës publike. Disa përparime janë bërë sidomos me shqyrtimin e agjencive dhe organeve (gjysmë) të pavarura.

Politizimi i vazhdueshëm i administratës publike mbetet një shqetësim dhe ndikon negativisht në efikasitetin dhe pavarësinë profesionale të administratës publike.

Sistemi gjyqësor i Kosovës është në një fazë të hershme. Disa përparime janë arritur në zbatimin e ligjeve të paketës së drejtësisë në vitin 2015. Integrimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve serbë të Kosovës dhe stafi i tyre mbështetës në Kosovë në sistemin gjyqësor të Kosovës ishte një arritje e madhe e vitit 2017.

Gjyqësori është ende i prekshëm nga ndikimet e panevojshme politike dhe institucionet e sundimit të ligjit kërkojnë përpjekje të vazhdueshme për të ndërtuar kapacitetet e tyre. Administrimi i drejtësisë mbetet i ngadalshëm dhe joefikas.

Kosova është në një fazë të hershme / ka një nivel të përgatitjes në luftën kundër korrupsionit. Kosova ka bërë disa përparime në lidhje me rezultatet e performancës dhe ndjekjes penale për korrupsion të nivelit të lartë dhe rastet e krimit të organizuar, duke përfshirë edhe dënimet përfundimtare.

Progres është bërë edhe në konfiskimin paraprak të aseteve, edhe pse konfiskimet finale mbeten të ulëta. Korrupsioni është i përhapur dhe mbetet një çështje shqetësuese.

Nevojiten përpjekje të përbashkëta për të trajtuar këtë problem në një mënyrë gjithëpërfshirëse dhe strategjike.

Kosova është në një fazë të hershme në luftën kundër krimit të organizuar. Janë bërë disa përparime në lidhje me korrupsionin e nivelit të lartë dhe rastet e krimit të organizuar.

Përderisa ka më shumë konfiskim paraprak të aseteve, ende ekzistojnë disa dënime përfundimtare, hetime financiare dhe konfiskime përfundimtare të pasurisë.

Agjencitë e zbatimit të ligjit luftojnë në mënyrë efektive për të luftuar krimin e organizuar në veri të Kosovës. Disa përparime u bënë në luftën kundër terrorizmit, duke përfshirë masat për të luftuar ekstremizmin dhe radikalizmin e dhunshëm dhe për të parandaluar qytetarët nga bashkimi nëkonfliktet jashtë vendit.

Autoritetet e Kosovës duhet të jenë më efektive në përpjekjet e tyre për të luftuar pastrimin e parave dhe ligji përkatës duhet të jetë në përputhje me atë të BE-së dhe me standardet ndërkombëtare.

Kuadri ligjor në përgjithësi garanton mbrojtjen e të drejtave njerëzore dhe themelore në përputhje me standardet evropiane. Megjithatë, nevojiten përpjekje shtesë lidhur me zbatimin. Zbatimi i strategjive dhe legjislacionit për të drejtat e njeriut shpesh dëmtohet nga burimet e papërshtatshme financiare dhe burime të tjera, veçanërisht në nivel lokal, prioritizimi i kufizuar politik dhe mungesa e koordinimit.

Duhet bërë më shumë për të garantuar në mënyrë efektive të drejtat e personave që i përkasin pakicave, përfshirë romët dhe ashkalinjtë dhe personat e zhvendosur, për të siguruar barazinë gjinore në praktikë, për të krijuar një sistem të integruar të mbrojtjes së fëmijëve dhe për të avancuar mbrojtjen e trashëgimisë kulturore.

Kosova ka një nivel të përgatitjes në fushën e lirisë së shprehjes dhe nuk ka pasur progres gjatë periudhës raportuese. Liria e shprehjes është e garantuar në kushtetutë dhe Kosova përfiton nga një mjedis mediatik pluralist dhe aktiv.

Megjithatë, kërcënimet dhe sulmet kundër gazetarëve kanë vazhduar. Kuvendi ka treguar përkushtim të kufizuar në gjetjen e një zgjidhjeje për financimin e qëndrueshëm të transmetuesit publik, duke e lënë atë të ndjeshëm ndaj presionit politik.

Autoritetet kanë bërë përparim në menaxhimin e migracionit të rregullt dhe të parregullt. Duhen përpjekje të mëtejshme.

Kriteret ekonomike

Kosova ka bërë përparim të mirë dhe është në një fazë të hershme të zhvillimit të një ekonomie tregu funksionale. Ambienti i biznesit është përmirësuar dhe qeveria ka respektuar rregullin fiskal për deficitin buxhetor; megjithatë, përfitimet e veteranëve të luftës vazhdojnë të përbëjnë një sfidë për financat publike.

Ekonomia informale mbetet e përhapur. Rritja e shkallës së pjesëmarrjes së fuqisë punëtore nuk u përputh nga fitimet në punësim kështu që norma e papunësisë u rrit më tej.

Ai preku veçanërisht gratë dhe të rinjtë dhe punëtorët e pakualifikuar. Megjithë rritjen e fortë të eksporteve, deficiti i lartë tregtar pasqyron një bazë të dobët të prodhimit.

Legjislacioni i BE-së

Kosova ka bërë disa përparime dhe është në një fazë të hershme sa i përket kapacitetit për të përballuar presionin konkurrues dhe fuqitë e tregut brenda BE. Asnjë përparim nuk është bërë në përmirësimin e cilësisë së arsimit dhe adresimin e boshllëqeve të aftësive në tregun e punës. Kosova ka bërë disa përparime në përmirësimin e infrastrukturës rrugore, por boshllëqet e mëdha të infrastrukturës në sektorët e hekurudhave dhe energjisë mbeten.

Ndryshimet strukturore në ekonomi janë të ngadalta pasi mbeten të varura nga sektori i tregtisë me pakicë. Integrimi me BE-në pengohet nga zbatimi i ngadalshëm i MSA-së. Kosova vazhdoi përpjekjet e saj për të mbajtur marrëdhënie të mira dhe konstruktive bilaterale me vendet e tjera të zgjerimit.

Kosova është e përfaqësuar në shumicën e organizatave rajonale që bien në kuadër të Marrëveshjeve mbi Përfaqësimin Rajonal dhe Bashkëpunimin e rënë dakord midis Beogradit dhe Prishtinës në vitin 2012.

Sa i përket normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, Kosova ka mbetur e angazhuar në dialog. Megjithatë, Kosova duhet të bëjë përpjekje të mëtejshme dhe të kontribuojë në krijimin e rrethanave që ndihmojnë normalizimin e plotë të marrëdhënieve me Serbinë.

Sa i përket përshtatjes me standardet evropiane, Kosova është në një fazë të hershme. Shtrirja legjislative ka vazhduar në disa fusha, por zbatimi është i dobët.

Janë bërë disa përparime në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave dhe shërbimeve, prokurimit publik dhe konkurrencës, si dhe në përmirësimin e mjedisit të biznesit.

Në fushën e taksave dhe doganave, është bërë përparim edhe në mbledhjen e të ardhurave dhe thjeshtimin e procedurave administrative, por Kosova duhet të shtojë luftën kundër ekonomisë informale dhe evazionit fiskal. . Sektori i energjisë vazhdon të përballet me sfida serioze.

Asnjë përparim nuk është arritur për të adresuar çështjet mjedisore.